بخش دوم

طبقه بندی و ساختار تهویه مکانیکی

🌬️ تهویه مکانیکی چیست؟

تهویه مکانیکی به هر روشی گفته می‌شود که در آن، یک وسیله‌ی مکانیکی مانند ونتیلاتور، جریان هوا را وارد ریه‌های بیمار می‌کند تا نیازهای تنفسی بدن تأمین شود.

این روش یکی از مهم‌ترین مداخلات پزشکی است که در شرایطی مانند نارسایی تنفسی، کما، فلج عضلات تنفسی یا پس از جراحی‌های بزرگ، برای حفظ حیات بیمار و بهبود تبادل گازها استفاده می‌شود.

📌 خلاصه:
هر زمان که تنفس طبیعی بیمار ناکافی باشد و ادامه‌ی زندگی در خطر بیفتد، باید با کمک دستگاه، تنفس بیمار را حمایت یا جایگزین کرد. به این فرایند، تهویه مکانیکی گفته می‌شود.

🎯 اهداف تهویه مکانیکی:

✅ تأمین یا بهبود تهویه و اکسیژناسیون بافت‌ها
✅ کاهش کار تنفسی و ایجاد راحتی برای بیمار
✅ کمک به دفع صحیح دی‌اکسیدکربن (CO₂)
✅ حفظ عملکرد حیاتی اندام‌ها در شرایط بحرانی

🏥 چه بیمارانی به تهویه مکانیکی نیاز دارند؟

💡 شرایطی که ممکن است نیاز به ونتیلاتور داشته باشند:

🔹 افزایش تقاضای تهویه‌ای (مانند شوک سپتیک) که باعث افزایش نیاز اکسیژن در بدن می‌شود.
🔹 هیپوونتیلاسیون ناشی از بیماری‌های قفسه سینه و پلور (مانند قفسه سینه شناور، پنوموتوراکس) که تهویه طبیعی را مختل می‌کند.
🔹 هیپوونتیلاسیون ناشی از مشکلات سیستم عصبی مرکزی (مانند مصرف بیش از حد داروهای تضعیف‌کننده تنفس) که باعث کاهش فرمان‌های عصبی برای تنفس می‌شود.
🔹 هیپوونتیلاسیون ناشی از مشکلات سیستم عصبی محیطی یا عضلات تنفسی (مانند دیستروفی عضلانی، سندرم گیلن‌باره) که توانایی عضلات برای ایجاد تهویه را کاهش می‌دهد.
🔹 بیماری‌های عروقی مانند ترومبوآمبولی ریه که باعث اختلال در اکسیژناسیون خون می‌شوند.
🔹 مشکلات ریوی حاد مانند ادم ریوی، ARDS (سندرم دیسترس تنفسی حاد) که عملکرد طبیعی ریه‌ها را مختل می‌کنند.

🫁 تهویه مکانیکی با فشار منفی؛ روشی غیرتهاجمی برای حمایت تنفسی

تهویه مکانیکی با فشار منفی (Negative Pressure Ventilation) یکی از روش‌های اولیه تهویه مکانیکی است که بدون نیاز به لوله‌گذاری داخل تراشه، با ایجاد فشار منفی در اطراف قفسه سینه، فرایند تنفس را تسهیل می‌کند. این روش الگوی طبیعی تنفس را تقلید کرده و به بیمار اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به ونتیلاتور تهاجمی، اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت کند.

⚙️ مکانیسم عملکرد تهویه با فشار منفی

🔹 در این روش، سر بیمار در معرض هوای بیرون قرار دارد، اما قفسه سینه یا کل بدن درون یک محفظه قرار می‌گیرد که در آن فشار منفی (کمتر از فشار محیط) اعمال می‌شود.

📌 فشاری که این دستگاه ایجاد می‌کند، در حدود -10 cmH2O است.

🌬️ فرایند دم (Inhalation):

✅ پس از ایجاد فشار منفی در اطراف قفسه سینه، این فشار به فضای پلور و در نهایت به آلوئول‌ها منتقل می‌شود.
✅ فشار داخل آلوئول‌ها کمتر از فشار محیط شده و در نتیجه، هوا به درون ریه جریان پیدا می‌کند.

💨 فرایند بازدم (Exhalation):

✅ هنگامی که فشار منفی حذف شود، ریه‌ها به طور ارتجاعی به وضعیت اولیه بازمی‌گردند.
✅ این بازگشت ارتجاعی باعث خروج غیر‌فعال هوا از ریه‌ها می‌شود.

✅ مزایای تهویه با فشار منفی

🔹 عدم نیاز به لوله‌گذاری داخل تراشه و جلوگیری از عوارض ناشی از راه هوایی مصنوعی
🔹 کاهش نیاز به داروهای آرام‌بخش و شل‌کننده عضلانی
🔹 مناسب برای بیماران مبتلا به آپنه خواب
🔹 امکان استفاده در منزل و راحتی در نگهداری
🔹 بیمار می‌تواند در حین استفاده از دستگاه، صحبت کند و غذا بخورد.

❌ معایب تهویه با فشار منفی

🔺 مشکل در رعایت بهداشت و کنترل عفونت
🔺 محدودیت تحرک بیمار که می‌تواند منجر به عوارض ناشی از بی‌حرکتی شود
🔺 ایجاد فشار منفی می‌تواند باعث رکود خون وریدی و تأثیر بر سایر سیستم‌های بدن شود.
🔺 انجام مراقبت‌های پرستاری در حین استفاده از این دستگاه دشوار است.
🔺 در نوع جلیقه‌ای، احتمال ایجاد زخم فشاری و ضایعات پوستی وجود دارد.

🏥 استفاده تاریخی از تهویه فشار منفی

📌 تا زمان اپیدمی فلج اطفال در کپنهاگ، تهویه با فشار منفی روش اصلی برای حمایت از بیماران مبتلا به نارسایی تنفسی بود. اما پس از ابداع و توسعه تهویه با فشار مثبت، استفاده از این روش بسیار محدود شد و امروزه تنها در برخی شرایط خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.

🫁 تهویه مکانیکی با فشار مثبت؛ متداول‌ترین روش حمایت تنفسی 🚑

تهویه مکانیکی با فشار مثبت (Positive Pressure Ventilation) یکی از رایج‌ترین روش‌های حمایت تنفسی است که با ایجاد فشار مثبت، هوای غنی از اکسیژن را به داخل ریه‌ها هدایت می‌کند. این روش در بیماران بدحال که قادر به تنفس مؤثر نیستند، به‌عنوان یک مداخله نجات‌بخش استفاده می‌شود.

⚙️ مکانیسم عملکرد تهویه با فشار مثبت

🔹 در این روش، ونتیلاتور هوای تحت فشار را در زمان دم به درون ریه‌ها هدایت می‌کند و موجب اتساع آلوئول‌ها می‌شود.
🔹 بازدم به‌صورت غیر‌فعال انجام می‌شود و از طریق باز شدن دریچه بازدمی، هوا از ریه خارج می‌شود.

⚠️ اگرچه این روش مؤثرترین شیوه تهویه مکانیکی است، اما با عوارضی نیز همراه است که در مدیریت بیمار باید در نظر گرفته شود.

🏥 انواع تهویه مکانیکی با فشار مثبت

✅ ۱. تهویه مکانیکی تهاجمی (Invasive Ventilation)
🔹 در این روش، تهویه از طریق راه هوایی مصنوعی پیشرفته مانند لوله‌گذاری داخل تراشه (ETT) یا تراکئوستومی انجام می‌شود.
🔹 این نوع تهویه در بیماران ناپایدار و با مشکلات تنفسی شدید ضروری است.

✅ ۲. تهویه مکانیکی غیرتهاجمی (Non-Invasive Ventilation - NIV)
🔹 در این روش، تهویه بدون نیاز به لوله‌گذاری و از طریق ماسک‌های مخصوص انجام می‌شود.
🔹 این روش در بیماران با مشکلات تنفسی کمتر شدید که هنوز قادر به حفاظت از راه هوایی خود هستند، کاربرد دارد.

🔷 اندیکاسیون‌های کلی برای استفاده از تهویه مکانیکی

💡 چه زمانی نیاز به ونتیلاتور داریم؟

✅ ۱. اختلال در تهویه (Ventilation Failure):
📌 زمانی که Paco₂ بیشتر از ۵۰ mmHg باشد و با اقدامات حمایتی اولیه بهبود نیابد.

✅ ۲. اختلال در اکسیژناسیون (Oxygenation Failure):
📌 زمانی که Pao₂ کمتر از ۵۰ mmHg باشد و علائمی مانند:
🔹 تاکی‌پنه (افزایش تعداد تنفس)
🔹 پارادوکس شکمی (حرکت غیرطبیعی شکم در هنگام تنفس)
🔹 استفاده از عضلات فرعی تنفسی
مشاهده شود و بیمار به اکسیژن‌درمانی معمولی پاسخ ندهد.

✅ ۳. اختلال در حفاظت از راه هوایی:
📌 در بیمارانی که:
🔹 قدرت بلع یا سرفه مؤثر ندارند.
🔹 حجم ترشحات راه هوایی آن‌ها زیاد است.
🔹 خطر آسپیراسیون (ورود ترشحات به ریه) وجود دارد.
🔹 این افراد حتماً به تهویه تهاجمی نیاز دارند.

⚠️ کنتراندیکاسیون‌های تهویه غیرتهاجمی (NIV)

🔺 در بیمارانی که اختلال در حفاظت راه هوایی دارند، تهویه غیرتهاجمی ممنوع است!
🔹 اگر رفلکس گگ (Gag Reflex) از بین رفته باشد، بیمار توانایی سرفه مؤثر نداشته باشد یا قادر به حفاظت از راه هوایی خود نباشد، خطر آسپیراسیون ترشحات وجود دارد و تهویه غیرتهاجمی مناسب نخواهد بود.

📌 در این موارد، تهویه تهاجمی با لوله تراشه یا تراکئوستومی ضروری است.

✅ نتیجه‌گیری:
🔹 تهویه مکانیکی نقش حیاتی در حمایت از بیماران بدحال دارد.
🔹 انتخاب بین تهویه تهاجمی و غیرتهاجمی به شدت بیماری، سطح هوشیاری و توانایی حفاظت از راه هوایی بستگی دارد.
🔹 اختلال در تهویه و اکسیژناسیون ممکن است با هر دو روش درمان شود، اما اختلال در حفاظت راه هوایی نیازمند تهویه تهاجمی است.

🫁 تعبیه راه هوایی مصنوعی؛ کلیدی برای اتصال بیمار به ونتیلاتور

📌 در تهویه مکانیکی تهاجمی، نیاز به یک مسیر هوایی امن برای ورود و خروج هوا از ریه‌ها وجود دارد. در این تصویر، لوله داخل تراشه (Endotracheal Tube - ETT) نشان داده شده است که از طریق دهان به داخل نای (تراشه) وارد شده و برای تهویه مکانیکی بیمار استفاده می‌شود.

✅ اجزای مهم در این روش:
🔹 لوله تراشه (Tube): مسیری برای عبور هوا از ونتیلاتور به ریه‌ها
🔹 کاف قابل باد شدن (Inflatable Cuff): جلوگیری از نشت هوا و کاهش خطر آسپیراسیون
🔹 دریچه تنظیم فشار کاف (Valve for Inflatable Cuff): تنظیم میزان باد شدن کاف برای تثبیت لوله در نای
🔹 نای (Trachea): مسیر اصلی ورود هوا به ریه‌ها

⚠️ این روش برای بیمارانی که توانایی تنفس خودبخودی را از دست داده‌اند یا به حمایت تنفسی طولانی‌مدت نیاز دارند، حیاتی است.

✅ اجزای مختلف دستگاه ونتیلاتور :

این تصویر نمایی از صفحه نمایش دستگاه ونتیلاتور را نشان می‌دهد که شامل پارامترهای حیاتی بیمار مانند تعداد تنفس، حجم جاری، فشار مسیرهای هوایی و درصد اکسیژن ورودی است. همچنین، در این بخش، مدهای تهویه مکانیکی و کنترل‌های اصلی دستگاه قابل مشاهده هستند.

✅ سیستم اندازه‌گیری پارامترهای تهویه‌ای و آلارم‌ها:

این بخش یکی از مهم‌ترین قسمت‌های دستگاه ونتیلاتور محسوب می‌شود که وظیفه مانیتورینگ، پایش تنظیمات و اعلام هشدارها را برعهده دارد. این سیستم به تیم پزشکی کمک می‌کند تا تنظیمات را بهینه کرده و در صورت بروز مشکل، سریعا اقدامات لازم را انجام دهند.

✅ اجزای کلیدی دستگاه ونتیلاتور:

در این تصویر، قسمت‌های اصلی یک ونتیلاتور حرفه‌ای مشخص شده‌اند:
1️⃣ صفحه مانیتورینگ: نمایش تمامی پارامترهای تنفسی و وضعیت تهویه بیمار
2️⃣ دریچه بازدمی: کنترل جریان هوای بازدم بیمار و جلوگیری از افزایش فشار ریوی
3️⃣ دریچه دم: تأمین جریان هوا و اکسیژن متناسب با نیاز بیمار
4️⃣ کلیدهای تنظیمات: شامل دکمه‌های مهمی مانند مکش (Suction)، تنظیم فشار، تنظیم حجم جاری و کنترل میزان اکسیژن ورودی

🔹 کلیدهای کنترلی دستگاه ونتیلاتور و کاربرد آن‌ها

🔸 کلید اول (آلارم 🛑):
📌 این کلید برای قطع موقت آلارم‌ها استفاده می‌شود. بسته به شرایط، بین ۲ تا ۳ دقیقه آلارم‌ها را خاموش می‌کند تا تیم پزشکی فرصت بررسی وضعیت بیمار و اقدامات لازم را داشته باشد.

🔸 کلید دوم (O₂ 100% یا O₂ Suction 💨):
📌 این دکمه به بیمار اجازه می‌دهد تا به مدت ۲ دقیقه FiO₂ 100% دریافت کند. برخی ونتیلاتورها این میزان را هم از نظر زمان و هم درصد اکسیژن قابل تنظیم می‌کنند.
🔺 کاربرد اصلی این دکمه، کاهش شانس هیپوکسمی ناشی از ساکشن تراشه است.

🔸 کلید سوم (تنفس دستی یا Manual Breath 🌬️):
📌 این دکمه برای ایجاد پره‌هوا (Hyperinflation) و کاهش احتمال آتلکتازی ناشی از فشار منفی ساکشن به کار می‌رود.
📌 معمولاً قبل و بعد از ساکشن از این قابلیت استفاده می‌شود.

🔸 کلید چهارم (داروهای نبولایزر 💊💧):
📌 این دکمه برای فعال‌سازی نبولایزر دارویی طراحی شده که می‌تواند به بیمار در دریافت داروهای استنشاقی کمک کند.

🔸 کلید پنجم (حالت Standby ⏸️):
📌 این دکمه دستگاه را به حالت انتظار قبل از اتصال بیمار قرار می‌دهد. از این قابلیت معمولاً قبل از شروع درمان یا هنگام آماده‌سازی ونتیلاتور استفاده می‌شود.

✅ درک دقیق عملکرد این کلیدها برای مدیریت بیماران و تنظیمات ونتیلاتور بسیار مهم است.

🛠 کلیدهای کنترلی ونتیلاتور و عملکرد آن‌ها

🔹 Manual INS (تنفس دستی 🌬️):
📌 این دکمه برای دادن یک تنفس به‌صورت دستی استفاده می‌شود و در واقع نقش آمبوبگ را برای تهویه بیمار ایفا می‌کند.

🔹 Inspiratory Pause (مکث دم 📊):
📌 با فشردن این دکمه، ریه در حالت بادشدگی برای چند لحظه نگه داشته می‌شود تا میزان کمپلیانس و مقاومت مسیرهای هوایی اندازه‌گیری و نمایش داده شود.

🔹 Expiratory Pause (مکث بازدم 💨):
📌 این دکمه دریچه بازدمی را در انتهای بازدم بسته نگه می‌دارد تا میزان اتوپیپ (Auto-PEEP) که نشان‌دهنده احتباس هوا در ریه‌ها است، نمایش داده شود.

✅ درک عملکرد این دکمه‌ها برای پایش دقیق وضعیت تنفسی بیمار و تنظیم بهینه ونتیلاتور بسیار حیاتی است.

🚀 با ونتی‌لِرن، اصول پیشرفته تهویه مکانیکی را حرفه‌ای یاد بگیرید!

🛠 اجزای کلیدی سیستم ونتیلاتور و عملکرد آن‌ها

1️⃣ بازوی نگه‌دارنده 🦾: پایه‌ای برای ثبات و نگهداری تجهیزات ونتیلاتور در جای مناسب
2️⃣ دریچه دمی همراه با فیلتر 🌬️: کنترل ورود هوا و فیلتراسیون برای جلوگیری از آلودگی
3️⃣ هومودیفایر 💧: تنظیم رطوبت و دما در مسیر هوای ورودی
4️⃣ مسیر دمی همراه با آب‌گیر 🚰: حذف رطوبت اضافی در مسیر دمی
5️⃣ قطعه Y شکل لوله خرطومی 🔀: تقسیم مسیر دمی و بازدمی برای ورود و خروج هوا
6️⃣ مسیر بازدمی همراه با آب‌گیر 🚰: جلوگیری از ورود رطوبت اضافی به سیستم بازدم
7️⃣ دریچه بازدمی 💨: کنترل و تنظیم میزان خروج هوا از ریه‌ها
8️⃣ کانتر مونت ⚙️: تثبیت کننده مسیر تنفسی و کاهش فشار بر لوله‌گذاری
9️⃣ فلوسنسور اکسترنال 🔄: اندازه‌گیری حجم و سرعت جریان هوا برای مانیتورینگ دقیق
🔟 نبولایزر 💊💧: تحویل داروهای استنشاقی برای درمان بیماری‌های ریوی

🫁 ورودی‌های اکسیژن و هوای فشرده در ونتیلاتور

🔸 ورودی اکسیژن مرکزی:
✅ برای تأمین FiO₂ بالاتر از ۲۱ درصد (اکسیژن محیطی) و افزایش درصد اکسیژن دمی استفاده می‌شود.
✅ در ونتیلاتورهایی که FiO₂ بیشتر از ۲۱٪ ارائه می‌دهند، یک پورت اکسیژن وجود دارد که معمولاً به سیلندر اکسیژن یا سیستم اکسیژن مرکزی متصل می‌شود.

🔸 ورودی هوای فشرده:
✅ برای ایجاد تهویه با فشار مثبت و عملکرد صحیح دستگاه ضروری است.
⚠️ نکته: ونتیلاتور نیاز به ورودی هوای فشرده دارد، زیرا در ترکیب اکسیژن با هوا، فشار و دبی جریان باید کنترل شود.
✅ برخی دستگاه‌ها کمپرسور داخلی دارند، اما مدل‌هایی که کمپرسور ندارند، به منبع هوای فشرده بیمارستانی یا سیلندر هوای فشرده نیاز دارند.

✍ ونتیلاتورهای جدید به دلیل استفاده از سیستم‌های توربو و میکسر داخلی، ممکن است بدون نیاز به ورودی هوای فشرده خارجی کار کنند.

⚡ میکس اکسیژن و هوا (Mixture):

✅ در ونتیلاتور، هوا و اکسیژن فشرده با درصد مشخصی ترکیب شده و سپس به بیمار تحویل داده می‌شود. این ترکیب بسته به نیاز بیمار و تنظیمات پزشک قابل تغییر است.

🔸 خروجی‌های اکسیژن و هوای مرکزی

📌 در این تصویر پورت‌های خروجی اکسیژن و هوای فشرده مرکزی را مشاهده می‌کنید که برای تأمین گازهای مورد نیاز ونتیلاتور استفاده می‌شوند.
✅ پورت سفید مخصوص اکسیژن و پورت مشکی یا خاکستری مخصوص هوای فشرده است.
✅ این سیستم معمولاً در بخش‌های ICU و اتاق عمل به صورت خطوط مرکزی گاز نصب شده و تأمین پایدار اکسیژن و هوای فشرده را تضمین می‌کند.

🔸 ونتیلاتور دارای کمپرسور

📌 برخی ونتیلاتورها دارای کمپرسور داخلی هستند که در صورت نبود هوای فشرده مرکزی، امکان تأمین هوای مورد نیاز را فراهم می‌کنند.
✅ اگر ونتیلاتور کمپرسور داشته باشد، نیازی به اتصال به پورت هوای فشرده مرکزی نیست.
✅ در صورتی که هوای مرکزی در دسترس باشد، کمپرسور به‌طور خودکار خاموش می‌شود تا از هوای مرکزی استفاده کند.

🔸 کمپرسور دارای سیستم توربوفن

📌 برخی ونتیلاتورها از توربوفن داخلی استفاده می‌کنند که نسبت به کمپرسورهای معمولی صدای کمتر، طراحی ساده‌تر و فضای اشغالی کمتری دارند.
✅ این نوع ونتیلاتورها به هوای فشرده مرکزی نیاز ندارند و فقط از پورت اکسیژن مرکزی استفاده می‌کنند.
✅ از آنجایی که توربوفن‌ها توانایی ایجاد اختلاف فشار را دارند، می‌توانند بدون نیاز به منابع هوای فشرده خارجی کار کنند.

📌 انتخاب بین ونتیلاتورهای کمپرسوردار، بدون کمپرسور یا دارای توربوفن به محیط بیمارستانی و نیازهای بیمار بستگی دارد.

🫁 گرم‌کننده و رطوبت‌ساز در تهویه مکانیکی

در طول تهویه مکانیکی، تأمین رطوبت و دمای مناسب برای هوای دمی ضروری است.
🔹 این کار برای جلوگیری از خشک شدن ترشحات تنفسی، انسداد راه‌های هوایی و کاهش خطر آتلکتازی انجام می‌شود.
🔹 زیرا در بیماران اینتوبه شده، نقش طبیعی بینی در گرم و مرطوب‌سازی هوا حذف شده و همچنین کمپرسور ونتیلاتور، هوای خشک و سرد تولید می‌کند.

✅ برای این منظور از دو روش گرم و مرطوب‌سازی استفاده می‌شود:
1️⃣ مرطوب‌سازی فعال (Active Humidification) با همودیفایر
2️⃣ مرطوب‌سازی غیرفعال (Passive Humidification) با HME (بینی مصنوعی)

🌡️ همودیفایر (Humidifier) | مرطوب‌سازی فعال

🔹 در این روش، مایع داخل همودیفایر با استفاده از برق گرم شده و بخار تولید می‌شود.
🔹 این بخار باعث رطوبت‌دهی به هوای دمی بیمار از طریق سیستم ونتیلاتور می‌شود.

⚠️ نکته مهم:
🔺 هرگز نباید آب جمع‌شده در لوله‌های خرطومی را به داخل همودیفایر برگرداند.

🌡️ HME (Heat Moisture Exchanger) | مرطوب‌سازی غیرفعال

🔹 این وسیله که به آن "بینی مصنوعی" نیز گفته می‌شود، با ذخیره گرما و رطوبت هوای بازدمی بیمار، آن را در دم بعدی به بیمار بازمی‌گرداند.
🔹 برخی از مدل‌های HME دارای فیلتر ضدباکتری و ضدویروسی (HMEF) نیز هستند.

🚫 موارد منع استفاده از HME

❌ در تهویه با حجم جاری کم، زیرا باعث افزایش فضای مرده تنفسی می‌شود.
❌ در بیماران دچار هیپوترمی (دمای کمتر از ۳۲ درجه)، زیرا ممکن است لرز ایجاد کند.
❌ در بیماران با ترشحات عفونی و زیاد، چون می‌تواند مقاومت راه‌های هوایی را افزایش دهد.

📌 مدت زمان استفاده از HME:
✅ پس از قرار دادن در مسیر دمی، تاریخ نصب آن باید ثبت شود.
✅ معمولاً هر ۲۴ ساعت یک‌بار تعویض می‌شود، اما بسته به شرایط، می‌تواند تا ۹۶ ساعت هم باقی بماند.
✅ در صورت تجمع ترشحات، باید فوراً تعویض شود تا مقاومت راه هوایی افزایش پیدا نکند.

🫁 اجزای کلیدی ونتیلاتور و عملکرد آن‌ها

🔹 دریچه بازدمی (Expiratory Valve):
✅ این دریچه نقش خروج هوای بازدم بیمار را بر عهده دارد.
✅ همچنین برای اعمال فشار مثبت انتهای بازدم (PEEP) استفاده می‌شود که به باز نگه داشتن آلوئول‌ها و جلوگیری از کلاپس ریه‌ها کمک می‌کند.

🔹 میکروپروسسور (Microprocessor):
✅ یکی از مهم‌ترین اجزای ونتیلاتور که وظیفه پردازش، کنترل و مانیتورینگ تنظیمات تهویه‌ای را دارد.
✅ نقش‌های اصلی:
🔸 نظارت بر تحویل تنفس و کنترل مدهای تهویه‌ای
🔸 پردازش داده‌ها و نمایش پارامترهای تنفسی
🔸 مدیریت آلارم‌ها و هشدارهای دستگاه برای ایمنی بیمار

🔹 فیلتر دمی و بازدمی (Inspiratory & Expiratory Filters):
✅ برخی ونتیلاتورها در مسیر دمی نیاز به فیلتر جداگانه ندارند، زیرا خود دستگاه دارای فیلتر داخلی برای تصفیه هوا است.
✅ در مسیر بازدمی، اگر دستگاه نیاز به فیلتر داشته باشد، ونتیلاتور هشدار می‌دهد.

⚠️ مثال:
🔸 در ونتیلاتور سعادت، استفاده از فیلتر بازدمی الزامی است، زیرا وجود ذرات آلوده ممکن است روی فلوسنسور دستگاه تأثیر منفی بگذارد.

📌 درک و استفاده صحیح از این اجزا برای تنظیمات بهینه و عملکرد ایمن ونتیلاتور ضروری است.

🫁 کانتر مونت یا فلکسی تیوب؛ اتصال مطمئن در تهویه مکانیکی

📌 کانتر مونت (Counter Mount) یا فلکسی تیوب (Flexible Tube) یک قطعه انعطاف‌پذیر است که برای اتصال لوله اصلی ونتیلاتور به راه هوایی مصنوعی (ETT یا تراکئوستومی) در تهویه تهاجمی و به ماسک در تهویه غیرتهاجمی (NIV) استفاده می‌شود.

✅ ویژگی‌ها و کاربردها:
🔹 انعطاف‌پذیر بودن آن، باعث کاهش کشش روی لوله تراشه و جلوگیری از جابجایی ناخواسته می‌شود.
🔹 در تهویه غیرتهاجمی (NIV)، اتصال راحت‌تری به ماسک ایجاد می‌کند.
🔹 به دلیل طراحی خاص، به کاهش مقاومت جریان هوا و بهبود تحویل تهویه به بیمار کمک می‌کند.

⚠️ نکته مهم:
🔺 به دلیل خاصیت انعطاف‌پذیری، از اکستوباسیون (خروج ناخواسته لوله تراشه) جلوگیری می‌کند.

🫁 تیوبینگ بیمار در ونتیلاتور؛ اجزا و عملکرد آن

📌 تیوبینگ بیمار (Patient Circuit) مجموعه‌ای از لوله‌ها و اتصالات است که هوا را از ونتیلاتور به بیمار منتقل کرده و مسیر بازدم را هدایت می‌کند.

✅ اجزای اصلی تیوبینگ و نقش آن‌ها:

1️⃣ لوله دمی (Inspiratory Limb) 🌬️
🔹 این لوله، هوای مرطوب و گرم‌شده را از ونتیلاتور به بیمار منتقل می‌کند.

2️⃣ لوله بازدمی (Expiratory Limb) 💨
🔹 مسیر بازگشت هوای بازدم بیمار به ونتیلاتور، برای خروج یا آنالیز گازهای بازدمی.

3️⃣ لوله کوتاه یا رابط مخصوص همودیفایر 💧
🔹 در صورتی که از همودیفایر (Humidifier) استفاده شود، این لوله برای اتصال بین همودیفایر و مسیر دمی قرار می‌گیرد.

4️⃣ آب‌گیر (Water Trap) 🚰
🔹 در مسیر تیوبینگ، به‌ویژه در سیستم‌های دارای همودیفایر، تجمع رطوبت می‌تواند باعث انسداد مسیر تنفسی شود.
🔹 آب‌گیر وظیفه جمع‌آوری و تخلیه رطوبت اضافی را بر عهده دارد تا مانع ایجاد مشکل در تحویل تهویه به بیمار شود.

⚠️ نکته مهم:
🔺 آب جمع‌شده در آب‌گیر باید به‌طور منظم تخلیه شود تا از اختلال در عملکرد ونتیلاتور جلوگیری شود.

🫁 اتصال سیستم تیوبینگ به همودیفایر و تفاوت آن با HME

📌 اگر از همودیفایر استفاده شود، مسیر تیوبینگ شامل یک لوله سه‌تکه خواهد بود.
🔹 در این سیستم، یک لوله کوتاه به عنوان رابط بین مسیر دمی و همودیفایر قرار می‌گیرد.

🔹 این اتصال کمک می‌کند تا هوای مرطوب‌شده از همودیفایر به لوله دمی و در نهایت به بیمار برسد.
🔹 آب‌گیرها (Water Trap) نیز در مسیر دمی و بازدمی تعبیه شده‌اند تا از تجمع آب اضافی و انسداد مسیر جلوگیری کنند.

⚠️ تفاوت با HME:
🔺 در صورتی که به جای همودیفایر از HME (بینی مصنوعی) استفاده شود، دیگر نیازی به لوله کوتاه یا رابط بین مسیر دمی و ونتیلاتور نیست.
🔺 زیرا در این روش، رطوبت مورد نیاز از بازدم بیمار ذخیره و در دم بعدی به وی بازمی‌گردد.

🫁 آب‌گیر (Water Trap) در سیستم تیوبینگ ونتیلاتور

📌 آب‌گیر (Water Trap) یکی از اجزای مهم سیستم تیوبینگ ونتیلاتور است که وظیفه جمع‌آوری رطوبت اضافی موجود در مسیر تهویه را بر عهده دارد.

✅ عملکرد آب‌گیر:
🔹 در حین تهویه مکانیکی، رطوبت موجود در هوای دمی ممکن است در تیوب‌ها به شکل مایع متراکم شود.
🔹 این رطوبت در نقاط پایینی تیوبینگ جمع شده و به سمت آب‌گیر هدایت می‌شود.
🔹 آب‌گیر باعث می‌شود مایعات اضافی مسیر را مسدود نکنند و عملکرد تهویه مختل نشود.

⚠️ نکات مهم در تخلیه آب‌گیر:

🔺 آب‌گیر باید در صورت پر شدن، بلافاصله تخلیه شود تا از انسداد مسیر تهویه جلوگیری شود.
🔺 هنگام تخلیه، حتماً وسایل حفاظت فردی (دستکش و ماسک) استفاده کنید.
🔺 آب جمع‌شده را با احتیاط داخل یک محفظه مناسب دفع کنید و از تماس آن با محیط جلوگیری شود.
🔺 پس از بستن درب آب‌گیر، دستکش‌ها را داخل سطل عفونی بیندازید و دستان خود را ضدعفونی کنید.

🫁 فلوسنسور (Flow Sensor) در ونتیلاتور و انواع آن

📌 فلوسنسور یا حسگر جریان (Flow Sensor) قطعه‌ای است که برای اندازه‌گیری حجم بازدمی بیمار و پایش دقیق جریان هوا در ونتیلاتور استفاده می‌شود.

✅ نقش فلوسنسور:
🔹 ثبت و نمایش حجم و سرعت جریان هوا در هر دم و بازدم بیمار
🔹 فعال شدن مدهای حجمی و تریگر تنفسی بر اساس اطلاعات دریافتی از حسگر

فلوسنسور اکسترنال

فلوسنسور اینترنال

🔹 انواع فلوسنسور در ونتیلاتورها

1️⃣ فلوسنسور داخلی (Integral Flow Sensor):
📌 این نوع حسگر به‌صورت دو لوله کوتاه چسبیده به هم در نزدیکی دریچه بازدمی ونتیلاتور قرار دارد.
📌 وظیفه آن اندازه‌گیری دقیق حجم هوای دم و بازدم بیمار از داخل دستگاه ونتیلاتور است.

2️⃣ فلوسنسور اکسترنال (External Flow Sensor):
📌 این نوع حسگر به‌صورت یک قطعه T شکل طراحی شده و بین کانتر مونت و قطعه Y شکل تیوبینگ ونتیلاتور قرار می‌گیرد.
📌 مسیر بعد از کانتر مونت را به دو قسمت تقسیم می‌کند:
🔹 یک قسمت برای اندازه‌گیری دم
🔹 یک قسمت برای اندازه‌گیری بازدم

📌 در این سیستم، لوله آبی رنگ در مسیر هوای دم و لوله شفاف‌تر در مسیر بازدم قرار می‌گیرد.

⚠️ نکته مهم:
🔺 قرارگیری صحیح فلوسنسور اکسترنال در مسیر تیوبینگ اهمیت بالایی دارد، زیرا در صورت اتصال نادرست، ممکن است مقادیر حجم و جریان به‌درستی نمایش داده نشود.

✨ بازگشت به صفحه اصلی

🔙 بازگشت به صفحه قبلی | آموزش

Google Sites

Report abuse