توضیح: در این مد، حجم جاری (Tidal Volume) مشخصی توسط کاربر تنظیم میشود و دستگاه آن حجم را در هر دم به بیمار تحویل میدهد. فشار مورد نیاز برای تحویل این حجم بسته به وضعیت ریههای بیمار ممکن است تغییر کند.
کاربردها:
بیمارانی که نیاز به تهویه کامل دارند، مانند بیماران بیهوش یا تحت عمل جراحی.
کنترل دقیق بر حجم جاری و دقیقهای برای مدیریت سطح دیاکسید کربن (CO₂).
مزایا:
اطمینان از تحویل حجم مشخص به بیمار، که برای کنترل تهویه و سطح گازهای خونی مهم است.
محدودیتها:
اگر کمپلیانس ریه کاهش یابد یا مقاومت راههای هوایی افزایش یابد، فشارهای دمی ممکن است به سطوح خطرناکی برسد.
توضیح: در این مد، فشار دمی (Inspiratory Pressure) ثابتی تنظیم میشود و دستگاه هوا را با آن فشار به ریهها میرساند. حجم جاری تحویلی بسته به کمپلیانس ریه و مقاومت راههای هوایی متغیر خواهد بود.
کاربردها:
بیمارانی با آسیبهای شدید ریوی مانند سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS).
کاهش خطر آسیبهای ناشی از فشار بالا (باروتروما) در ریهها.
مزایا:
کنترل فشار دمی و کاهش خطر آسیب به ریهها.
محدودیتها:
حجم جاری ممکن است بهطور غیرقابل پیشبینی کاهش یابد، بهویژه در صورت تغییر کمپلیانس ریه.
توضیح: در این مد، دستگاه تعداد مشخصی از تنفسهای اجباری را ارائه میدهد که با تلاشهای تنفسی بیمار همزمان (سینکرون) میشوند. بین این تنفسهای اجباری، بیمار میتواند بهصورت خودبخودی تنفس کند.
کاربردها:
بیمارانی که در حال بهبود هستند و بخشی از تنفس را خودشان انجام میدهند.
مرحلهٔ کاهش وابستگی به ونتیلاتور (Weaning).
مزایا:
تشویق بیمار به تنفس خودبخودی و کاهش وابستگی به دستگاه.
محدودیتها:
ممکن است کار تنفسی بیمار افزایش یابد و منجر به خستگی شود.
توضیح: در این مد، هر تنفس توسط بیمار آغاز میشود و دستگاه با ارائهٔ فشار مثبت دمی، تلاشهای تنفسی بیمار را حمایت میکند.
کاربردها:
بیمارانی که توانایی تنفس خودبخودی دارند اما نیاز به حمایت دارند.
مرحلهٔ نهایی کاهش وابستگی به ونتیلاتور.
مزایا:
افزایش راحتی بیمار و کاهش کار تنفسی.
محدودیتها:
نیاز به نظارت دقیق بر تلاشهای تنفسی بیمار.
توضیح: در این مد، فشار مثبت مداومی در کل چرخهٔ تنفسی اعمال میشود، بدون ارائهٔ تنفسهای اجباری. بیمار بهصورت کامل خودبخودی تنفس میکند.
کاربردها:
بیمارانی با آپنهٔ خواب.
حفظ باز بودن راههای هوایی و افزایش اکسیژناسیون.
مزایا:
بهبود اکسیژناسیون و کاهش کار تنفسی.
محدودیتها:
عدم ارائهٔ حمایت در حجم یا فشار برای بیماران با تلاش تنفسی ناکافی.
توضیح: در این مد، دو سطح فشار مثبت تعریف میشود: فشار دمی بالاتر (IPAP) و فشار بازدمی پایینتر (EPAP). این تفاوت فشار به بیمار کمک میکند تا تنفس راحتتری داشته باشد.
کاربردها:
بیمارانی با نارسایی تنفسی مزمن، مانند بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD).
کاهش کار تنفسی و بهبود تبادل گازها.
مزایا:
افزایش حجم جاری و بهبود اکسیژناسیون.
محدودیتها:
نیاز به ماسک مناسب و تحمل بیمار برای جلوگیری از نشت هوا.
توضیح:
در این مد، دستگاه فشار مثبت دمی بالایی (PHigh) را برای مدت طولانیتری حفظ میکند (THigh) تا باعث بازماندن آلوئولها شود. سپس بهصورت خیلی کوتاه فشار را پایین میآورد (PLow برای TLow) تا اجازه تخلیهٔ دیاکسید کربن بدهد. بیمار میتواند در تمام طول چرخه تنفس خودبخودی داشته باشد.
کاربردها:
بیماران مبتلا به ARDS
بیمارانی که با مدهای کلاسیک پاسخ تنفسی مطلوب نمیدهند
مواردی که به تهویه با فشار پایین و افزایش اکسیژناسیون نیاز است
مزایا:
افزایش اکسیژناسیون بدون افزایش خطر باروتروما
اجازه به تنفس خودبخودی در هر لحظه
بهبود توزیع تهویه در ریههای آسیبدیده
محدودیتها:
نیاز به آموزش و تجربه بالا برای تنظیم صحیح
در بیماران با تلاش تنفسی ضعیف ممکن است کافی نباشد
توضیح:
در این مد، دستگاه بررسی میکند که آیا حجم تهویه دقیقهای بیمار (Minute Ventilation) از مقدار حداقلی که تنظیم شده پایینتر هست یا نه. اگر پایینتر باشد، دستگاه مداخله کرده و تنفسهای کمکی ارائه میدهد. اگر بیمار بهخوبی تنفس کند، دستگاه دخالت نمیکند.
کاربردها:
بیماران در مرحلهی Weaning
بیمارانی که بخشی از تنفس را خودشان انجام میدهند اما شاید گاهی ضعیف شوند
مزایا:
حمایت تنفسی فقط در صورت نیاز
کاهش کار تنفسی و خطر تهویه بیش از حد
محدودیتها:
نیاز به پایش دقیق بیمار
در بیماران بیهوش یا بدون تنفس خودبخودی مناسب نیست
توضیح:
دستگاه Medecnet TS دارای مدهای ویژه برای تهویهی غیر تهاجمی از طریق ماسک است. در این مدها، نیازی به لولهگذاری تراشه نیست.
مدهای موجود:
NIV-PSV: حمایت فشاری در تنفس خودبخودی
NIV-PCV: فشار کنترلشده در غیر تهاجمی
NIV-CPAP: فشار مداوم در کل چرخه تنفسی
کاربردها:
بیماران مبتلا به COPD، CHF، آپنه خواب
بیمارانی که از انتوباسیون اجتناب میشود یا در مرحلهٔ اولیه نارسایی تنفسی هستند
نکات مهم در استفاده از NIV:
انتخاب ماسک مناسب (بینی یا فولفیس)
تنظیم دقیق حساسیت Trigger و کنترل نشتی
بررسی تحمل بیمار نسبت به ماسک
📌 جمعبندی پایانی این بخش:
برای هر مد تنفسی، باید سه نکته را در نظر بگیرید:
هدف مد چیست؟ (اکسیژناسیون بهتر؟ کاهش بار تنفسی؟ کنترل دقیق CO₂؟)
بیمار در چه مرحلهای از بیماری یا بهبودی قرار دارد؟
چه مدی بیشترین هماهنگی با تنفس خودبخودی بیمار را فراهم میکند؟
در بخش بعدی، میرویم سراغ 📏 راهنمای دقیق تنظیم پارامترها برای بزرگسالان، کودکان، و موقعیتهای خاص بالینی مثل ARDS، COPD، و جراحی قلب.