نظیم درست پارامترهای تهویه، اساس عملکرد موفق ونتیلاتور است. انتخاب اشتباه حتی یک پارامتر میتواند منجر به آسیب ریه (مثل باروتروما، والوتروما یا اکسیژنتوکسیسیتی) یا هیپوکسی شود. در این بخش، راهنمای گامبهگام تنظیمات دستگاه بر اساس وضعیتهای بالینی مختلف ارائه شده است.
اهداف: تهویه حمایتی، حفظ تبادل گازها، کاهش بار تنفسی، جلوگیری از آتلکتازی.
پارامترهای پیشنهادی:
مد پیشنهادی: VCV یا SIMV-VC
Tidal Volume (VT): 6–8 ml/kg وزن ایدهآل
Respiratory Rate (RR): 12–16 در دقیقه
FiO₂: شروع از 40–50%، سپس کاهش تا رسیدن به SpO₂ > 92%
PEEP: 5 cmH₂O (برای پیشگیری از آتلکتازی)
I:E Ratio: 1:2 تا 1:3
Flow Rate: 40–60 L/min
نکته: در جراحیهای شکمی فوقانی یا توراکس، PEEP را میتوان به 8 افزایش داد.
اهداف: محافظت از ریه (Lung Protective Strategy)، جلوگیری از اتساع بیشازحد آلوئولها، کاهش التهاب.
پارامترهای پیشنهادی:
مد پیشنهادی: PCV یا VCV با حجم پایین
Tidal Volume (VT): 4–6 ml/kg وزن ایدهآل
Plateau Pressure (Pplat): زیر 30 cmH₂O
PEEP: 8–15 cmH₂O بسته به جدول ARDSNet
RR: 16–24 (تنظیم بر اساس PaCO₂)
FiO₂: برای SpO₂ > 88–92% (بسته به شدت ARDS)
Driving Pressure: (Pplat – PEEP) زیر 15 cmH₂O
I:E Ratio: گاهی نیاز به 1:1 یا 1:1.5 در ARDS شدید
Recruitment Maneuver: با احتیاط، در بیماران خاص
نکته: استفاده از APRV یا مدهای پیشرفته برای ARDS شدید پیشنهاد میشود در صورت وجود تجربه بالینی کافی.
اهداف: حفظ تبادل گاز با حداقل آسیب ممکن، تطابق با حجم ریه پایینتر، جلوگیری از افت حرارت و رطوبت.
پارامترهای پیشنهادی برای نوزادان:
VT: 4–6 ml/kg
RR: 30–50 در دقیقه
PEEP: 4–6 cmH₂O
FiO₂: کمترین میزان لازم برای SpO₂ > 90%
مد ترجیحی: PCV یا SIMV-PC
برای کودکان:
VT: 6–8 ml/kg
RR: 20–30 در دقیقه (بسته به سن)
PEEP: 5–8 cmH₂O
FiO₂: تنظیم بر اساس نیاز اکسیژن
Flow: پایینتر از بزرگسالان، تنظیم بر اساس پاسخ بیمار
نکته: از مدار مخصوص نوزادان با حساسیت بالای Trigger و فیلترهای مناسب استفاده شود. گرم و مرطوب کردن گازهای تنفسی در این گروه الزامی است.
. بیمار بزرگسال سالم (مثلاً پس از جراحی):
VT (حجم جاری): ۶ تا ۸ میلیلیتر به ازای هر کیلوگرم وزن ایدهآل
RR (تعداد تنفس در دقیقه): ۱۲ تا ۱۶
FiO₂: بین ۴۰ تا ۵۰ درصد
PEEP: حدود ۵ سانتیمتر آب
مد پیشنهادی: VCV یا SIMV
2. بیمار مبتلا به ARDS:
VT: ۴ تا ۶ میلیلیتر بر کیلوگرم
RR: ۱۶ تا ۲۴ در دقیقه
FiO₂: قابل افزایش تا ۱۰۰ درصد در صورت نیاز
PEEP: بین ۸ تا ۱۵ cmH₂O (بسته به جدول ARDSNet)
مد پیشنهادی: PCV یا APRV
3. بیمار مبتلا به COPD:
VT: ۶ تا ۸ ml/kg
RR: ۱۰ تا ۱۴ تنفس در دقیقه
FiO₂: حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد (با احتیاط برای پرهیز از افزایش CO₂)
PEEP: بین ۵ تا ۸ سانتیمتر آب
مد پیشنهادی: SIMV یا NIV
4. نوزاد (در صورت فعال بودن مد نوزادی):
VT: ۴ تا ۶ ml/kg
RR: ۳۰ تا ۵۰ تنفس در دقیقه
FiO₂: کمتر از ۳۰ تا ۴۰ درصد (کمترین مقدار لازم برای SpO₂ مناسب)
PEEP: ۴ تا ۶ cmH₂O
مد پیشنهادی: PCV
5. کودک:
VT: ۶ تا ۸ ml/kg
RR: ۲۰ تا ۳۰ تنفس در دقیقه
FiO₂: کمتر از ۴۰ درصد
PEEP: بین ۵ تا ۸ سانتیمتر آب
مد پیشنهادی: SIMV یا PCV
📌 نکات کلیدی:
همیشه از وزن ایدهآل (IBW) برای محاسبه VT استفاده کنید، نه وزن واقعی.
پس از تنظیم اولیه، با توجه به ABG، SpO₂ و وضعیت بالینی، پارامترها باید مرتب بازبینی شوند.
PEEP بالا + FiO₂ بالا در درازمدت خطر اکسیژنتوکسیسیتی دارد؛ بنابراین بهتدریج باید FiO₂ کاهش یابد و با PEEP مناسب جایگزین شود.
در بیماران COPD، زمان بازدم را افزایش دهید تا از Auto-PEEP جلوگیری شود.