یکی از ارکان اصلی مراقبت از بیماران متصل به ونتیلاتور، حفظ بهداشت و عملکرد بهینه دستگاه است. عدم رعایت اصول ضدعفونی و نگهداری میتواند منجر به عفونت بیمارستانی، کاهش دقت عملکرد دستگاه و حتی خرابیهای پرهزینه شود. در این فصل، تمام موارد مربوط به تمیزکاری و نگهداری روزمره، هفتگی و دورهای دستگاه RESPINA.P1 بهصورت کامل آموزش داده میشود.
✅ سطوح خارجی (سطح بدنه دستگاه):
روزانه یا پس از هر شیفت کاری با دستمال نمدار آغشته به محلول ضدعفونی (ترجیحاً بر پایه الکل ایزوپروپیل ۷۰٪) پاک شود.
از پاشیدن مستقیم مایع روی صفحه نمایش یا کلیدها خودداری شود.
برای صفحه لمسی، از پارچه لطیف و کمی مرطوب با محلول غیرساینده استفاده شود.
✅ صفحه نمایش لمسی:
فقط با پارچه نرم، میکروفایبر و محلول مخصوص تمیزکننده تجهیزات پزشکی تمیز شود.
از فشار زیاد، مواد اسیدی یا آمونیاکدار خودداری شود.
✅ مدار تنفسی (لولهها، Y-piece، فیلتر):
مدار تنفسی یکبار مصرف پس از هر بیمار تعویض شود.
در مدارهای قابل اتوکلاو، طبق پروتکل مرکز درمانی، در دمای ۱۲۱–۱۳۴ درجه سانتیگراد استریلیزه گردد.
لوله بازدمی و فیلترها نیز پس از هر بیمار باید تعویض یا استریل شوند.
✅ سنسورهای قابل جدا شدن:
اگر دستگاه دارای سنسورهای خارجی (مثلاً سنسور جریان یا فشار) است، این قطعات باید طبق دستورالعمل شرکت سازنده با دستمال مرطوب تمیز شوند.
در صورت قابل استریل بودن، با اتوکلاو یا محلولهای ضدعفونی استاندارد فرآوری شوند.
✅ مرطوبکنندهها (در صورت استفاده):
هر ۲۴ ساعت یکبار تخلیه، شستوشو با آب جوشیده سرد شده و پر کردن مجدد انجام شود.
قطعات داخلی (مخزن آب، شلنگها) هفتهای یکبار استریل شوند.
در دستگاه ونتیلاتور RESPINA.P1 برخی از اجزا ماهیت مصرفی یا نیمهمصرفی دارند و باید در بازههای زمانی مشخص تعویض یا بررسی شوند. این کار باعث حفظ دقت عملکرد دستگاه، کاهش خطر عفونت بیمارستانی و پیشگیری از آسیب به بیمار میشود. در ادامه، راهنمای کامل این قطعات آمده است:
فیلتر HME یا HEPA:
این فیلترها وظیفه دارند هوا را از نظر رطوبت و آلودگی پاکسازی کنند.
باید هر ۲۴ ساعت یا پس از پایان کار با هر بیمار تعویض شوند.
مدار تنفسی یکبار مصرف:
شامل لولهها، کانکتورها و Y-piece است که مسیر اصلی تنفس بیمار را تشکیل میدهد.
باید پس از هر بیمار یا حداکثر هر ۲۴ تا ۴۸ ساعت تعویض گردد.
مخزن مرطوبکننده:
آب موجود در مرطوبکننده در تماس مستقیم با مسیر هواست و میتواند محل رشد میکروارگانیسمها شود.
باید روزانه شسته شود و هر ۵ تا ۷ روز یکبار تعویض گردد.
باتری داخلی (در صورت استفاده زیاد):
در شرایط قطع برق، باتری داخلی نقش حیاتی ایفا میکند. با گذشت زمان، ظرفیت نگهداری شارژ آن کاهش مییابد.
باید سالانه بررسی و معمولاً هر ۲ تا ۳ سال یکبار تعویض شود.
سنسورهای قابل جدا شدن (مثل سنسور جریان یا فشار):
این سنسورها برای حفظ دقت دستگاه بسیار مهماند و در صورت کثیفی یا اختلال عملکرد، دقت ونتیلاتور را کاهش میدهند.
طبق توصیه سازنده، معمولاً باید هر ۳ تا ۶ ماه یکبار بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند.
🔴 نکته ایمنی مهم:
همیشه تاریخ تعویض فیلترها، باتری، مدار تنفسی و سایر قطعات را در دفترچه نگهداری دستگاه یا سیستم ثبت دیجیتال آن وارد کنید تا در بازه زمانی مشخص، تعویض مجدد به موقع انجام شود.
🗓️ نگهداری روزانه:
تمیز کردن سطح خارجی دستگاه
بررسی اتصال کابل برق و شیلنگ گاز
بررسی سلامت مدار تنفسی و محکم بودن اتصالات
چک کردن هشدارها و ثبت وقایع در گزارشگیر دستگاه
🗓️ نگهداری هفتگی:
تست دستی هشدارها (آلارم فشار بالا، فشار پایین، قطع برق)
بررسی کامل سلامت شیلنگهای گاز و سیستم مرطوبکننده
بررسی نشتی مدار و کالیبراسیون سنسورها در صورت نیاز
تخلیه کامل آب باقیمانده در مسیرهای مرطوبکننده
🗓️ نگهداری دورهای (ماهانه یا سهماهه):
تست کامل کالیبراسیون دستگاه توسط تیم فنی
بررسی سلامت باتری و زمان بکآپ
بازبینی سنسورها، فیلتر داخلی و نرمافزار سیستم
پاکسازی کامل فنهای داخلی (توسط تکنسین مجاز)
✅ همیشه پیش از تمیزکاری، دستگاه را خاموش کرده و از برق بکشید.
✅ هرگز از وایتکس یا مواد کلردار قوی برای سطوح پلاستیکی استفاده نکنید.
✅ در پایان هر شیفت، حتماً مدار بیمار تخلیه شده و با یک حوله خشک پاک گردد.
✅ از نگهداری دستگاه در محلهای مرطوب یا پر از گردوغبار خودداری کنید.
✅ هرگونه نشتی، خرابی در نمایشگر یا صداهای غیرطبیعی را بلافاصله گزارش دهید.
با رعایت این اصول تمیزکاری و نگهداری، نه تنها عمر مفید دستگاه افزایش پیدا میکند، بلکه خطر انتقال عفونت بین بیماران به حداقل میرسد و اطمینان از عملکرد دقیق و ایمن RESPINA.P1 فراهم میگردد. در فصل بعد، نکات فنی و کالیبراسیون دستگاه بررسی خواهد شد.